Devaluatie van beeld?
Met mijn zware spiegelreflex in de aanslag wacht ik op het perfecte licht. Sluitertijd, diafragma en ISO-waarde zijn allemaal ingesteld. Ik heb geïnvesteerd in kennis, inzicht en creativiteit en druk zelfverzekerd op de ontspanknop. Ben ik tevreden met de foto? Ja. Technisch mankeert er niets aan het resultaat. Esthetisch ook niet. Maar ben ik tevreden met de gang van zaken? Nee.
Wat mij dwars zit, is het feit dat iedereen nu blijkbaar een mooie foto kan maken. En dat dus ook massaal doet. Op Instagram komen prachtige en aansprekende foto’s voorbij, voorzien van allerlei spetterende effecten en bewerkingen. Ik besef dat die professioneel ogende Instagramportretten binnen een paar seconden met een mobiele telefoon kunnen worden gemaakt. Twee, drie keer klikken in een gratis te downloaden fotobewerkingsprogramma en ziedaar: kleuren zijn aangepast, scherpte en belichting geoptimaliseerd, glimlichtjes in ogen aangebracht en ook is er, om het helemaal af te maken, een fijn retro-kleurzweemfilter eroverheen gelegd. Prachtig. Helemaal af. Iedereen kan dus mooie beelden creëren. En zolang je het maar niet op groot formaat af gaat drukken, is het resultaat soms zelfs best indrukwekkend.
Door het gemak waarmee beelden tegenwoordig tot stand komen en de snelheid waarmee die beelden de wijde wereld in gestuurd kunnen worden lijkt beeld als visueel middel daardoor zijn waarde te verliezen. We worden tegenwoordig vierentwintig uur per dag van alle kanten bestookt met visuele informatie. Foto’s die eerder alleen konden worden gemaakt door professionele fotografen met dito spullen, worden nu door iedereen, jong en oud, met het grootste gemak vervaardigd en direct online gedeeld. Het beeld is aan devaluatie onderhevig.
Maar misschien maak ik wel een denkfout door vast te blijven houden aan hoe het allemaal was in een tijd dat mooie foto’s met zeggingskracht alleen door professionals konden worden gemaakt. Misschien is er niet eens zo veel veranderd en moet ik alleen met andere ogen leren kijken. Visuele communicatie blijft constant in ontwikkeling en voor iedereen toegankelijk. Laagdrempelig en gemakkelijk. En dat is goed, want het biedt de mogelijkheid andere manieren van fotograferen te proberen en mezelf steeds opnieuw uit te vinden. Zodat het verhaal wat ik wil vertellen ook echt uniek en onderscheidend blijft.
Devaluatie van beeld? Nee. Meer een voortdurende revaluatie.
